De eerste : de Jawa

Mijn eerste motor was deze kleine rode Jawa. Het is een 175 CC uit 1957. Er hoort een 125 CC blok in het frame maar toen ik hem kocht zat er een 150 in... Ik kocht hem van Gefra in Halle die hem had meegekregen met een partijtje. De motor was helemaal bedekt met een dunne laag grijze spuitnevel en er zat geen ontsteking in. Ik betaalde hem met een ruil: een mooi groot Jawa-bord voor Gefra. Een goeie deal voor beide partijen. Ik had de motor al staan toen ik nog aan het lessen was en dat werkte erg motiverend, maar ik kreeg wel eens vreemde blikken van andere lessers die bespraken "wat voor shopper" ze na het halen van het rijbewijs wilden gaan kopen. Mijn enthousiasme voor de kleine tweetakter uit Tsjechie vond weinig weerklank.
De Pav-aanhanger was er toen nog niet bij. Die is een paar jaar later uit Praag gehaald achter in een Acadyane. Een mooie reis en een avontuur op zich. Ik heb met de Jawa altijd graag langere afstanden gereden, ook al is hij niet snel. (Zijn top ligt als hij helemaal in vorm is rond de honderd) Ik ben er bijvoorbeeld drie keer mee naar Tsjechie geweest, een keer naar Engeland, een keer naar Denemarken en een keer heel Noordfrankrijk door. Nooit veel problemen onderweg. Een trouw beestje... Ik ben heel blij dat ik mijn kleine brave Jawaatje nog heb en ik doe  hem het liefst nooit meer weg!

Als ik op de Jawa zit heb ik vaak alle tijd om rustig over allerlei dingen na te denken. Ik vind het dan vaak leuk om teksten te bedenken die je kunt zingen op bestaande melodieeen. Die teksten gaan altijd over motorrijden en vaak specifiek over Jawa's. Je kunt een aantal ervan hier vinden.
 

De tweede: de Juup

Dit is, of eigenlijk was, mijn tweede motor. Ik wilde wel eens wat harder kunnen dan honderd, maar het moest wel een tweetakt zijn en liefst een beetje exotisch. Toen zag ik in de huis-aan-huiskrant een Jupiter te koop staan. Ik had eigenlijk aan een Voskhod of Minsk gedacht maar dit klonk ook leuk... Ik kocht hem in rijdende en nette staat voor 750 gulden.
Het is eigenlijk geen Jupiter, maar dat staat wel op het kenteken. Het is eigenlijk een Planeta Sport 3 van het merk ISH of IZH (niet eenduidig, heeft met cyrillische schrijfwijze te maken) uit de voormalige Sovjetunie. De motor heeft 350 CC in die ene dikke cylinder en een rauw tweetaktgeluid. 32 PK en dat is eigenlijk teveel...
Dat verklaart ook de problemen die ik ermee gehad heb. De eerste tijd was vooral het aantrappen een punt, want het ding wilde nogal terugschoppen als je niet wist wat je deed. Na een paar weken had ik hem leren kennen en ging dat verder goed. Maar technisch heb ik een boel gelazer met het ding gehad. Bijvoorbeeld de tweede versnelling die het opgaf. Dat is weer in orde gekomen door het heel zachtmoedig kietelen van het tandwiel in kwestie met een haakse slijper. Dan het big-end. Dat liep zo grandioos vast dat alle tonnetjes van het lager in het vlees van de drijfstang geperst zaten. Meijerink in Enschede was de enige die het aandurfde garantie te geven op een revisie hiervan en die krukas is nu waarschijnlijk nog steeds de beste van dat merk, waar dan ook. Ze hebben gewoon het gat in de drijfstang groter gemaakt en er een ander type lager ingezet. Heel mooi gedaan en helemaal geen speling.
Het small-end was lastiger en dat is wat mij en de Juup uiteindelijk uit elkaar heeft gedreven. De firma Gefra heeft er tot twee maal toe een mooie bronzen bus in gezet nadat het oorspronkelijke kooilager het begeven had maar al vrij snel begon de zuiger weer tegen de kop aan te janken bij hogere toeren.
Uiteindelijk heeft de Juup (vergezeld van een hele berg onderdelen) voor 500,- een ander liefdevol baasje gevonden in het noorden des lands. Ik had het ding graag willen houden maar hij gaf me meer gedonder dan plezier.
 

De derde: de Suuz

Tromgeroffel en trompetgeschal: dit is mijn Suzuki. Naar mijn persoonlijke smaak een van de mooiste motoren ooit gemaakt. Lang, slank, een blauwzilveren vis.
Ik wilde iets wat sneller was dan de Jawa en betrouwbaarder dan de Juup, en ik moest hem mooi vinden. Daarom ging ik bewust op zoek naar een Titan, en deze stond in een advertentiekrantje. Voor dat bedrag kocht ik hem lopend en netjes, maar niet perfekt natuurlijk.
Ik heb niet veel gelazer met de Suuz gehad tot nu toe. Alleen een kapotte krukaskeerring die tot gevolg had dat hij zijn versnellingsbak begon leeg te stoken en dat rookt toch echt heel veel meer en heel veel viezer dan de bedoeling is. (De Suuz is een tweetakt met een smeerautomaat. Het 'kastje' aan de zijkant, wat je op de foto ziet, is het olietankje)
De Titan is geen heel makkelijke motor om te rijden. Hij heeft wel voor een tweetakt een heel mooi soepel opkomend vermogen. Niet dat piekerige wat de Kawasaki's tweetakt schijnen te hebben. Hij is natuurlijk lang, en heeft een grote balhoofdshoek, wat maakt dat hij veel rechtuitstabiliteit heeft. En het frame is ronduit instabiel. Naar huidige maatstaven is het dus bepaald geen sportieve motor, maar in zijn tijd was het dat zeker wel, en hij heeft vermogen genoeg om nog steeds goed mee te komen. (48 pk)
Ik vind de Suuz een prachtige motor om te hebben en om op te rijden en hij is betrouwbaar. Ik ben er wel eens mee naar Tsjechie gereden, maar verder heb ik er (nog) geen reizen mee gemaakt.
Voor de kenners: Dit is een model uit '73 maar inderdaad, de zijkapjes en het achterlicht stammen van een jaar eerder. Ik vond deze modellen mooier en voor mij hoeft niet perse elk boutje origineel te zijn.
Ik heb een gescand electrisch schema van deze motor. Wie er dringend om verlegen zit, die kan ik het toemailen. Mail mij in dat geval via de indexpagina.

De Suuz staat er momenteel (eind september 2001) nogal zielig bij door een schuiver op de Nelson Mandelabrug (Arnhem). Schrik niet van de plaatjes in het fotoboek van de Luie Motorfiets . Wil je weten hoe het ging, kijk dan hier .

Update augustus 2005: Ooit gaan zelfs de beste relaties soms stuk. De Suuz en ik zijn uit elkaar. En hij had niet beter terecht kunnen komen. Kijk maar hier.
Roel, je maakt me blij!

En toen kwam de Honda... Mijn motoren kosten tot dusver altijd vrij precies twee keer zoveel als de vorige en de Honda was daar geen uitzondering op. Ik had nooit speciaal gedroomd van een off the road en ik vond ze lelijk. Als ik heel eerlijk ben vind ik deze motor nog steeds niet fraai. Maar soms zijn er andere  redenen om iets te willen. En hij rijdt echt heel erg fijn.
De Honda is mijn eerste viertakt en dat is wel even wennen. Er zit van alles aan wat nieuw voor me is. Ik heb al leren kleppenstellen en ik ga nog veel meer over hem leren. Ik heb er een werkplaatshandleiding bij en dat helpt natuurlijk.
Ik kocht de motor in voorjaar '99 van een particulier die hem wegdeed omdat hij er niet mee reed. Het ding had dan ook behoorlijk lang stilgestaan en dat brengt specifieke problemen met zich mee, zoals uitgedroogde keerringen. De voorvorkkeerringen moesten dan ook al vrij snel vervangen worden en er staan er nog een paar op de nominatie. Maar een probleemmotor is het zeker niet. Ik rij er veel mee en  hij is beslist betrouwbaar. En veel dingen, zoals kettingstellen, zijn aan een off the road gewoon erg weinig werk.
Het is de bedoeling dat deze motor omgebouwd wordt tot reismotor en de eerste stapjes zijn daartoe al gezet, maar in de komende maanden (ik schrijf dit in december '99) zal hij nog vrij ingrijpend veranderen.
Ik rij met deze motor niet alleen op de weg maar ook graag over zandpaden en (waar dat kan) offroad. Het is een enduromotor,  wat inhoudt dat hij in principe gemaakt is voor het terrein, terwijl je er ook op de (snel)weg aardig mee uit de voeten kunt. Het is een heel makkelijke en lichte motor (licht van gewicht) en hij voelt al snel vertrouwd aan. Het aantrappen is wel even een slag. Maar die heb ik intussen wel te pakken.
De topsnelheid van deze motor ligt rond de 160 en het verbruik (bij afwisselend gebruik, zoals ik normaal rijd) onder de 1:20 !

  Zingen op de Jawa...